Interview | Coronaview #5 - Hoe gaat het met... Ludo De Vleesschauwer

Welke impact had de eerste lockdown vorig jaar op de werking van Brede School Nieuwland?

In maart vorig jaar is het volledige aanbod van de Brede School Nieuwland teruggeschroefd. Het eerste grote evenement dat we hebben moeten annuleren was de ontmoetingsdag voor onderwijs- en welzijnsorganisaties. Daarna volgden onder meer onze Buitenspeeldag, alle naschoolse activiteiten en uiteindelijk tot onze grote teleurstelling ook de school zelf. De school is uiteraard overgeschakeld op online lessen. Tijdens de eerste lockdown heb ik stoepbezoeken gedaan bij leerlingen die de school niet of moeilijk kon bereiken. Ik bracht het huiswerk of lesmateriaal tot bij die leerlingen. Zo kregen we de kans om even te praten met hen.

Wat hebben jullie vorig schooljaar nog gedaan om in te spelen op deze ongeziene situatie?

Ik moest mezelf en onze werking helemaal heruitvinden, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Ik heb niet echt een team om op terug te vallen. Ik heb wel collega’s van andere Brede Scholen gecontacteerd om een klankbord te hebben en om te kijken hoe zij de situatie aanpakten. In het begin van de eerste lockdown hebben we voornamelijk ingezet op huisbezoeken, daarna zijn we op zoek gegaan naar alternatieven om meer gezinnen te bereiken. Samen met de sportdienst van de VGC hebben we een wandelparcours voor gezinnen uitgestippeld. De wandeling was een soort fotozoektocht. Zodra de leerlingen op de juiste locatie aangekomen waren, stond er een sportopdracht op het programma. We hebben dit gepromoot via verschillende kanalen: de website en Facebookpagina, de sportteams, enz.

Hoe verliep de communicatie met de leerlingen en met de verschillende partners tijdens de crisisperiodes?

Die was niet vanzelfsprekend aangezien de scholen toe waren en de partnerorganisaties ook hun deuren moesten sluiten. Bovendien waren de regels in de verschillende sectoren niet identiek en ze veranderden ook om de haverklap. Dat gaf enorm veel stress. We beschikken bijvoorbeeld over een polyvalente zaal die we gebruiken voor sportactiviteiten, maar ook voor muzikale en dansactiviteiten. Voor sportactiviteiten mochten er twintig kinderen in de zaal aanwezig zijn, maar voor muziekactiviteiten maar tien. In mei en juni 2020 reserveerden we de speelplaats en sportzaal op woensdagnamiddag en zaterdag voor de gezinnen. Een familie kreeg gedurende een uur de kans om veilig te sporten met hun kinderen en een sportmonitor. We gaven voorrang aan de meest kwetsbare families die we persoonlijk opbelden. Daarna mochten ook andere gezinnen gebruikmaken van het aanbod.

Is de school in september 2020 goed kunnen opstarten?

Niet echt. We hadden heel wat middagactiviteiten georganiseerd in de eerste weken van september zoals een voetbaltornooi, workshops rond elektronische muziek en schaken, maar die activiteiten hebben we moeten uitstellen. Door het stijgend aantal besmettingen moest de school de klasbubbels respecteren en is de school uiteindelijk weer even moeten sluiten.

Hadden jullie dit verwacht?

We organiseerden verschillende naschoolse, schoolse en middagactiviteiten, maar we wisten dat het risico op annuleringen bestond. De andere optie was niets doen en ons bij de situatie neerleggen. Het was wel jammer, want vorig jaar waren deze activiteiten een groot succes bij de kinderen. We bereiken veel mensen door de mond-tot-mondreclame aan de schoolpoort. Dit schooljaar was het moeilijker om mensen op de hoogte te houden, aangezien het persoonlijke contact veel minder was.

De opendeurdag in oktober is wel kunnen doorgaan.

Ja, maar op een andere manier. Kinderen krijgen op onze opendeurdag normaal gezien de kans om op een ongedwongen manier te proeven van allerlei vrijetijdsactiviteiten, bijvoorbeeld het uitproberen van een muziekinstrument. Terwijl dat vorig schooljaar een feestelijke en spontane dag was, moesten de kinderen en de ouders zich dit schooljaar op voorhand inschrijven voor een bepaalde activiteit. Dat maakte het geheel minder toegankelijk.

Begin 2021 hebben we met leerlingen een inzamelingsactie van verzorgingsproducten gedaan voor Het Leger des Heils, in samenwerking met Serve The City. We geloven dat we samen het verschil kunnen maken in de buurt.

In de periode voor kerst gingen studenten van de opleiding Pedagogie van het jonge kind van de Erasmushogeschool langs bij het bejaardentehuis Sint-Monika. Ze deden dat samen met kleuters van onze school. Omdat elkaar binnen ontmoeten niet mogelijk was, werd er met stiften op de ramen getekend. De tekeningen en boodschappen waren hartverwarmend.

De ontmoetingsdag voor onderwijs- en welzijnsorganisaties was het afgelopen jaar het hoogtepunt in de werking van Brede School Nieuwland. Hebben jullie dit intussen al kunnen organiseren?

We hebben tot op heden nog altijd geen concreet event op poten kunnen zetten om met zoveel mensen (150, nvdr.) tegelijk samen te komen. In het najaar van 2020 zijn we samen met de partners in ons netwerk wel beginnen nadenken over een alternatief. Uit die reflectie is Nieuwland On Tour ontstaan, een initiatief in samenwerking met het Huis van het Kind NIEUWLAND. De bedoeling was om met partners uit de welzijnssector en de zorgleerkrachten op bezoek te gaan bij lokale organisaties. Dat is drie keer gebeurd. Zo hebben we in de Marollen het buurthuis Vrienden van het Huizeke bezocht. Dat was erg zinvol, want we werken tenslotte allemaal voor dezelfde gezinnen uit de buurt. Het was ook een uitgelezen kans om de collega’s en de partners nog eens fysiek te ontmoeten en om wat bij te praten. Tijdens de tweede lockdown was dit niet meer mogelijk en toen hebben we een digitale versie georganiseerd, met een workshop Sociale GPS in samenwerking met Kenniscentrum Welzijn, Wonen, Zorg.

Merk je bij de kinderen een effect van de sluiting van de scholen vorig schooljaar?

De sluiting van de scholen heeft geen goed gedaan aan de leerachterstand van kinderen die het al wat moeilijker hadden. Ik denk dat het verschil tussen de kinderen die veel leerondersteuning nodig hebben en de leerlingen waarvoor dit minder nodig is groter is geworden. Dit schooljaar is de school gelukkig quasi altijd open geweest. Enkele klassen in de basisschool zijn wel een aantal keer in quarantaine moeten gaan en ook de kleuterschool is een week gesloten geweest. De overgang naar afstandsonderwijs is redelijk goed gelukt en er was, los van de digitale lessen, veel aandacht voor individuele problemen.

Zal cultuur tijdens en na de coronacrisis een grotere rol krijgen in het onderwijs?

Ik vrees dat er door die opgelopen leerachterstand bij veel scholen net wat minder aandacht zal zijn voor cultuur in het onderwijs. Ik denk dat scholen geneigd zullen zijn te focussen op het inhalen van die schoolse leerachterstand en dus minder op andere leermogelijkheden. Dat is een begrijpelijke reflex, maar bij Brede School Nieuwland vinden we dat breed leren ook gestimuleerd moet worden. Kinderen hebben er nu meer dan ooit nood aan om zich creatief te kunnen uiten. We mogen niet de fout maken om alleen maar te focussen op taal en wiskunde. Cultuur, sport en andere vakken bevorderen het welzijn van de kinderen en zijn dé sleutel om tot breed leren te komen. Met het project Leeskunst willen we daaraan bijdragen.

Waarover gaat dat?

Het is een project rond leesbevordering dat we hebben opgezet met de Brede School Buiten de Lijntjes. Het viel ons op dat kinderen die goed lezen minder leerachterstand hadden dan diegene die wat zwakker zijn in lezen. We zorgden dus voor een extra leesuurtje voor de kinderen die dit het meest nodig hadden. De kinderen werden gekoppeld aan een student uit de RITCS-opleiding Educatieve Master en die laatste zorgde voor een leesles op een speelse en creatieve manier. De bedoeling was om kinderen warm te maken voor lezen en het leesplezier te bevorderen. Het technische aspect van lezen pikken ze dan wel verder op in de school. Leeskunst is erg enthousiast onthaald geweest bij de ouders en leerkrachten. De studenten van het RITCS hebben dat uitstekend gedaan.

Tot slot, ben je al gewend geraakt aan de digitale manier van werken?

Mijn job bestaat erin om ontmoetingen te organiseren tussen verschillende partners en sectoren, en dat is moeilijk digitaal. Ik geloof niet in alleen maar digitaal afstandsonderwijs en digitaal overleg. In onze sector zijn fysieke ontmoetingen broodnodig om elkaar te kennen en om te weten waarvoor je bij elkaar terecht kunt. Niet alleen de kinderen en de jongeren waarvoor we werken hebben nood aan elkaar zien en voelen, wij hebben die nood ook. Die digitale vormen mogen dus zeker niet die fysieke ontmoetingen vervangen. Vele mensen zijn tijdens het afgelopen jaar geïsoleerd geraakt in hun job. De komende maanden en jaren gaan we dus heel erg investeren in het weer aanhalen van de banden met elkaar. Cultuur staat voor mij gelijk aan ontmoetingen en zal hierin dus een belangrijke rol spelen.