Try Out Teens | JHOB inspireert jeugdhuis De Branding

Hoe verliep de samenwerking tussen de partners?

Jonas (De Branding): In het begin stonden de jongeren hier met de vraag "kunnen jullie geen feest organiseren tot 4u ‘s morgens?”. Met de gemeente en de buurt gaat dat niet, alleen tot maximaal 1u,en dan waren de jongeren teleurgesteld. Ik vertelde hen dat er wel middelen waren om workshops te doen. Aanvankelijk vonden ze dat saai. We zijn vervolgens toch workshops gaan organiseren en dan merkten ze dat het niet zo saai was. Er zijn een paar jongeren afgehaakt die vonden dat het echt hun ding niet was, maar er zijn er ook een paar bijgekomen die het echt wel tof vonden. En nu is De Branding meer een plaats waar ontmoeting centraal staat en waar we workshops organiseren op bijna wekelijkse basis.

De workshops worden gegeven zowel door externe begeleiders als door jongeren uit het jeugdhuis. Het aantal deelnemers kan erg verschillen per type workshop en ligt tussen de vijf en de tien deelnemers. Om het zo laagdrempelig mogelijk te maken, zijn de workshops allemaal gratis en gaan ze door in de Branding of in de buurt ervan. Alles wordt zoveel mogelijk door de jongeren zelf georganiseerd.

De gemeentelijke diensten en de scholen van Jette staan mee in voor de verspreiding van de informatie. Met het gemeenschapscentrum wordt veeleer samengewerkt voor de toonmomenten. Vanuit het jeugdhuis wil men in de toekomst met de artistieke workshops ook meer inzetten op de publieke ruimte. De gemeente vormt hierin een belangrijke partner.

Hoe kunnen we tieners actief betrekken?

Sommige workshops worden gegeven door externe organisaties en zijn dus eerder aanbodgericht, andere vertrekken meer vanuit de jongeren zelf. Dat vertaalt zich ook in wie deelneemt. Op het externe aanbod komen vooral de reguliere jongeren van het jeugdhuis af, en ook jongeren die bijvoorbeeld een affiche op school zagen hangen. De workshops die door de jongeren zelf georganiseerd worden, doen het vooral goed bij hun eigen netwerk en worden gepromoot via mond-tot-mondreclame.

De Brusselse jeugdhuizen willen dat het de tieners zelf zijn die beslissen. Ze ontwikkelen al jaren methodieken die het mogelijk maken om tieners hierin te ondersteunen. Dat begint ook resultaat te geven, want de tieners komen nu meer zelf met ideeën voor activiteiten. De jeugdwerkers geven soms wel nog een voorzet zoals: "Die muur zou eens moeten geschilderd worden".

Jonas (De Branding): Wat we doen, moet ook leven bij de jongeren. Ik bedoel: ze vinden het misschien wel fijn om drie keer graffiti te spuiten, maar na een tijdje hebben ze het wel gehad met graffiti en vragen ze om iets anders te doen. Dan probeer je daar in mee te gaan en samen met hen te zoeken en te kijken wat er ook financieel mogelijk is.

De jongeren hoeven ook niet voor alles toestemming te vragen, zolang ze hun gezond verstand gebruiken. Ze mogen ook - binnen de perken - het geld van de kassa gebruiken, wat voor hen ook leerrijk is.

Jonas (De Branding): Onze jongeren hebben hun eigen kassasysteem, waarbij zij al het geld dat binnenkomt in de kassa mogen gebruiken voor andere dingen. Is het goed weer en zullen we een BBQ doen, dan gebruiken ze het geld van de kassa en hoef ik niet altijd onze bankkaart te gebruiken. Zo creëer je ook een sociale controle op de kassa en dan weten zij dat wanneer het geld op is, het op is, en ze moeten sparen.

Welke competenties van tieners worden versterkt?

Met de workshops zet het jeugdhuis zowel in op het ontwikkelen van organisatorische vaardigheden als op artistieke talentontwikkeling. Voor dit laatste laat men de jongeren geleidelijk aan groeien in een creatief proces. De begeleiders zorgen ervoor dat de tieners de workshops als artistieke uitlaatklep kunnen gebruiken en dat ze er ook hun persoonlijke verhalen in kwijt kunnen, met het bijkomend voordeel dat het eindresultaat vaak ook echt cool is. Tegelijkertijd biedt het zowel de jeugdwerker als de jongeren onderling een aan- knopingspunt om makkelijker en op een spontanere manier met elkaar in gesprek te gaan. Wat het groepsgevoel op zijn beurt verder versterkt.

Jonas (De Branding): Bij Slam begin je over dingen te schrijven die je bezig houden. Heb je een slechte dag, dan schrijf je over je slechte dag. Als je verliefd bent, schrijf je over je verliefdheid. Sommige jongeren hebben negatieve ervaringen met de politie. Dat komt dan ook in hun teksten naar voren. Met calligraffiti krijgen ze een wit canvas waarop ze onder begeleiding kunnen kladden. Daar zie je bijvoorbeeld welke woorden of welke plaatsen in de wijk bij hen populair zijn. Er is een meisje van 13 jaar die ook meedoet. Zij is van Nederland naar hier gekomen en ze schrijft over haar verhuis naar Brussel.

Met de workshops en de toonmomenten wil Jonas de jongeren ook in contact brengen met organisaties en plekken buiten het jeugdhuis, zowel lokaal als in heel Brussel.

Jonas (De Branding): Een jeugdhuis moet volgens mij meer dan alleen een plek zijn waar het tof is om uit te hangen; ik vind dat tieners er ook competenties moeten aanleren. Je kan tieners leren om zelf partners te zoeken voor de workshops die ze willen doen en ze die vervolgens zelf laten organiseren. En tijdens de workshops zelf leren ze niet alleen skills zoals graffiti spuiten, teksten schrijven en dansen maar ook hoe ze zich artistiek kunnen uitdrukken.

Voor de begeleiding wordt zowel beroep gedaan op professionele organisaties (Urban Woorden, Graffiti vzw, ...) als op jongeren die in hun vrije tijd dansen of fotograferen. In het jeugdhuis rekent men erop dat de jongeren zich na verloop van tijd voldoende competent voelen om zelf een workshop te geven.

Jonas (De Branding): Ik zou niet durven beweren dat er zo’n enorme artistieke nood is bij de tieners, maar ze wilden wel graag fotografie doen en gingen zelf op zoek naar geschikte begeleiding. Er ontstond dan een klein en actief fotograferend groepje, dat onder andere een Facebookgroep oprichtte en nu ook los van het jeugdhuis met elkaar afspreekt in het Brusselse om te fotograferen. Ze geven elkaar ook tips over fotografie.

Succesfactoren & struikelblokken

Voor het welslagen van een project is het essentieel dat er een draagvlak is bij de jongeren: hiervoor moet je hen zelf verantwoordelijkheid geven, hen ondersteunen waar nodig en naar hen luisteren.

Jonas (De Branding): Tieners meer verantwoordelijkheid geven over wat ze zelf kunnen doen, is iets dat werkt. Je kan het duurste aanbod van de wereld creëren, maar als je geen rekening houdt met waar de tieners zelf goesting in hebben, zal er niemand opdagen. Een altijd terugkomende struikelblok is communicatie: hoe bereik je tieners die je werking nog niet kennen? Hoe zorg je ervoor dat ze op zijn minst op de hoogte zijn van je aanbod? Er is nood aan een blijvende instroom van gemotiveerde tieners, die op hun beurt als ambassadeur kunnen optre- den voor het aanbod dat ze zelf creëren. Dat impliceert ook wel een stevige basis van middelen, medewerkers en samenwerkingspartners.

Een ander pijnpunt in de werking zijn de uitsluitingsmechanismen op basis van onderlinge verschillen. De tieners komen in groep naar bepaalde activiteiten en de ene groep durft de andere al eens uit te sluiten. Ze mixen liever niet.

Jonas (De Branding): Waar we wel mee moeten opletten is ‘clubvorming’: telkens dezelfde groepjes tieners die komen opdagen en anderen die niet bereikt worden. Of, wanneer de
ene groep komt, de andere daardoor niet komt. Als de meisjes er zijn, komen de jongens niet, en omgekeerd. Of dat je soms enkel de scoutsjongeren ziet, of gasten van het college, en dan ook enkel die. Dat is een probleem waar ook andere jeugdhuizen al eens mee geconfronteerd worden. De uitdaging blijft sowieso om een breder publiek aan te boren dan hetgeen je al hebt.

Dit is één van de praktijktijkverhalen uit het Try Out Teens magazine. Download/bestel de publicatie voor nog meer inspirerende samenwerkingen.