Met Explo Labo zoeken we naar innovatieve praktijken voor cultuurparticipatie van de allerjongsten. Deze vraag houdt ook het WIELS bezig. Het centrum voor hedendaagse kunst bouwt in dat kader bewust aan een band met de buurt, net zoals kinderdagverblijf Joost-E-Fien.

WIELS

WIELS, het Brussels Centrum voor Hedendaagse Kunst, heeft drie pijlers. Bemiddelaars Elies Van Renterghem en Laure Goeman vertellen: “Allereerst zijn er de tentoonstellingen met een zo vernieuwend mogelijke insteek. WIELS wil zaken tonen die nog niet in Brussel of België getoond werden, met Belgische én internationale kunstenaars, zowel in individuele als groepstentoonstellingen. Ten tweede zijn er de residenties waarbij internationale kunstenaars gedurende zes maanden in het WIELS werken, in connectie met het kunstencentrum en met de kunstscène in Brussel en België. En ten derde is er de pijler ‘publiek’ waarbij WIELS actief aan communities bouwt en een ontmoetingsplek wil zijn voor diverse doelgroepen. Daarvoor werken we onder meer samen met scholen, via het kunstenfestival Park Poétik, etc.” WIELS probeert het publiek zo goed mogelijk te verwelkomen en te betrekken. De manier waarop dat gebeurt, is heel breed en wordt voornamelijk getrokken door de publieksmedewerkers.

Ook de jongste kunstliefhebbers zijn van harte welkom bij WIELS! Met de WIELS Baby Bag kunnen zelfs baby’s en peuters op een speelse manier de tentoonstellingen ontdekken. Op maat gemaakte objecten stellen hen in staat om kunst te voelen, horen, proeven en ervaren.

- www.wiels.org

Het WIELS heeft een lange traditie van werken met de allerjongsten. Zo waren er gedurende een aantal jaren ‘May-baby’s’, weekends in mei waarbij men specifiek rondleidingen en workshops organiseerde op maat van gezinnen met jongere kinderen. Omwille van de intensiteit besliste men te experimenteren met een andere aanpak waarbij er ook een directe en permanente link was met lopende tentoonstellingen. De Baby Bags kwamen op soortgelijke wijze tot stand: gedurende enkele jaren werden ze uitgewerkt om vervolgens in de reguliere werking geïntegreerd te worden. Die Baby Bags zijn een soort van zak/tapijt/kussen die ouders van kinderen vanaf 10 maanden oud kunnen meenemen tijdens een individueel bezoek aan een van de tentoonstellingen. Ze werden ontworpen door kunstenaars Lucie Burton en Nathalie Arnaud en bevatten objecten die de zintuigen prikkelen (een stukje touw, een muziekinstrument, een stokje zoethout…). De inhoud varieert naargelang de tentoonstelling. Baby Bags zijn gratis verkrijgbaar en maken de kinderen op een andere manier wegwijs in de expo.


De ‘Bags’ worden enkel gebruikt voor individuele expobezoeken, niet bij samenwerkingen met kinderdagverblijven of andere groepen. Dan wordt immers gefocust op gegidste, interactieve rondleidingen, al dan niet met ludieke workshops op maat. “In het begin hebben we dit geprobeerd maar het gaf geen meerwaarde: het zorgde ervoor dat kinderen en gidsen hun aandacht verdeelden. Het werkt makkelijker als een gids zelf een zak met bepaalde materialen heeft, zo blijft de focus van het publiek bij wie rondleidt. Maar uiteraard gebruiken we soms elementen uit de Baby Bags bij de rondleidingen.” Elies en Laure zien het groeiende succes van de Baby Bags: “Bezoekers vragen er effectief om en kinderen lopen er regelmatig mee rond.” Bovendien krijgen zaalbewakers zo een positieve rol: “zij delen de Bags uit en hebben op deze manier een vrolijke interactie met de kleine bezoekers, in plaats van enkel te moeten aangeven wat niet mag.”

Kinderdagverblijf Joost-E-Fien

Xenia Lampe van kinderdagverblijf Joost-e-Fien (Sint-Joost-ten-Node) stelde met haar begeleid(st)ers knutselzakjes samen. Daarin zaten allerhande basismaterialen die standaard in de crèche aanwezig zijn. De zakjes werden naar goed gevoel samengesteld waardoor de inhoud licht verschilde per zakje. “Zonder handleiding over wat er precies gemaakt moest worden, maar met het duidelijke verzoek om samen met de kinderen te creëren, gaven we deze pakketten tijdens de zomersluiting mee aan de ouders. Het merendeel maakte een knutselwerkje met hun kind. Het gegeven dat er een tentoonstelling zou komen werkte ook als trigger.”


Met het eindresultaat zette Joost-E-Fien gedurende één dag een tentoonstelling op in het naburige Vlaams Parlement. Ouders en kinderen konden er de tentoonstelling bewonderen, van ieder kunstwerk werd ook een boekje gemaakt met een woordje uitleg en hoe de makers de creatie beleefden.

Beste ouders, in dit knutselzakje zitten verschillende materialen waarmee jullie als gezin een heus kunstwerk kunnen produceren. Alle binnengebrachte werkjes zullen vervolgens tentoongesteld worden in het Vlaams Parlement. Al is dat niet de kern van het project: het allerbelangrijkste is dat jullie als gezin plezier beleven aan het ontwikkelen van jullie Kunstwerk!

- Xenia Lampe

Het was de tweede keer dat Joost-E-Fien op deze manier met kinderen en ouders aan de slag ging, en de ambitie leeft om dit artistieke project verder te zetten. Ook de plek van de tentoonstelling werd niet toevallig gekozen, vertelt Xenia: “In de toekomst willen we ook andere locaties aanspreken zodat ouders diverse plekken en instanties in en rond de gemeente ontdekken.” Zo hoopt Xenia op een volgende samenwerking met Bib Joske. “En wie weet, komen onze werken op een dag wel in een echt museum te hangen!


Genoten van dit artikel? Ontdek meer praktijkverhalen waarin met de allerjongsten rond kunst en cultuur wordt gewerkt!