Groenten, fruit… en kunst

Het is 11 uur ’s morgens. We ontmoeten Sarah op de markante site van de Slachthuizen van Anderlecht, bekend om de twee grote stierenbeelden aan de ingang en de magnifieke overdekte markthal achteraan. Er gebeurt altijd wel iets in het laatste overgebleven slachthuis in Brussel: in de overdekte hal is er een markt, in de kelder worden paddenstoelen gekweekt en uiteraard is er ook Cultureghem, die een culturele, sociale, educatieve en sportieve dimensie aan deze plek geeft. Zo weerspiegelt de slachthuissite de diversiteit van Brussel.

Zacht doch enthousiast heet Sarah ons welkom op deze plek die ze als de palm van haar hand kent. Zij is sinds april 2020 aan de slag bij Cultureghem en maakt deel uit van het team van vrijwilligers, ook wel het ‘dreamteam’ voor ingewijden.

Voedsel voor lichaam en geest

Cultureghem zijn absolute recycling-kampioenen. Wekelijks verzamelen ze grote hoeveelheden onverkocht voedsel op de markt, waarmee ze vervolgens koken en voedselpaketten samenstellen, die ‘s maandags uitgedeeld worden. Terwijl de coronacrisis mensen isoleert en sociale breuklijnen versterkt, vond Cultureghem niet enkel de middelen om hun gewoonlijke activiteiten voort te zetten, ze gingen zelfs verder! Zo lanceerden ze deze zomer RECUP'ART, een project om kunstenaars te ondersteunen en troost te bieden aan mensen in nood.

Het begon met een oproep aan kunstenaars die bereid waren om hun werk op een unieke manier te delen, als 'onderdeel' van een voedselpakket. Om het met de woorden van Cultureghem te zeggen "In deze moeilijke tijden hebben we niet enkel eten nodig, maar ook schoonheid en voedsel voor de geest."

Ongeveer 80 kunstenaars uit heel Europa reageerden op de oproep. Uiteindelijk werden 28 kunstenaars geselecteerd door een jury waarvan ook Lasso deel uitmaakte. Eén van de belangrijkste criteria was het formaat: het werk mocht niet groter zijn dan een A4, zodat het gemakkelijk in een voedselpakket zou passen. Daarnaast hield de jury rekening met de diversiteit van de werken op vlak van stijl, kunstdisciplines en toegankelijkheid. Het einddoel: een zo breed mogelijk spectrum aan kunstwerken presenteren, aan mensen voor wie toegang tot kunst niet vanzelfsprekend is.

Het RECUP'ART-project wil zoveel mogelijk mensen bereiken en een multicultureel aanbod voorzien, naar het evenbeeld van de marktbezoekers. Sarah’s taak bestond er onder meer in de beschrijvende documenten die bij elk werk horen naar het Arabisch te vertalen. Al snel ontwikkelde ze affectie voor de kunstenaars die ze al vertalend ontdekte. Ze beweert zelf een 'beginner te zijn in de kunst', maar volgde uiteindelijk toch met de grootste zorg en interesse alle fasen van het project op. In het najaar kwamen de werken één voor één aan en zorgde Sarah voor de verpakking voor de distributie. We kunnen haar gerust conservator of zelfs beschermer van de werken noemen, zo belangrijk vond ze haar ​​rol bij het vlekkeloos aanbieden van de werken.

Voor elk wat wils

Op maandag 7 december is het zover. Terwijl mensen eten halen in de overdekte hal staat Sarah er vlak naast, aan een standje met Anne & Mohamed. Mensen kunnen er even stoppen en een artistieke verrassing uitkiezen als eindejaarscadeau. Elk kunstwerk is ingepakt, het is dus onmogelijk om op voorhand te weten wat er in zit.

Achter hen staat een groot bord met een reeks vragen en een kleurcode: groen voor poëzie, roze voor beeldende kunst, blauw voor kinderen. Een manier om de ​​discussie aan te gaan, mensen te begeleiden bij hun keuze en van gedachten te wisselen over de betekenis van kunst ... Om zo, als alles goed gaat, een match te creëren tussen een persoon en een werk.

Uiteindelijk werden allerlei werken uitgedeeld: tekeningen, collages, knutselpakketten voor kinderen,… Sommige werken waren eerder speels (Recup Your Memory - Larissa Viaene & Nousjka Daniëls - BE), andere bevatten een vleugje humor (Een Velletje Hoop - Gerben Hermanus - NL) of poëzie (Mirjima Siim - PT).

Terugblikken op de anekdotes doet Sarah met een grote glimlach, van achter haar masker weliswaar. Ze herinnert zich de discussies in het Arabisch aan de stand, het enige fotowerk dat in de handen van een liefhebber moest vallen en een 12-jarige jongen die voor poëzie koos. Op de vraag welke kunstenaar ze zou willen ontmoeten, antwoordt ze zonder aarzeling: Sobiepanna met haar fruit- en groente-illustraties, perfect in lijn met het thema van Cultureghem. Vrolijk, en met een kunstwerk onder onze arm, nemen we afscheid van Sarah.

Elk lid van de vrijwilligers ontving ook een kunstwerk. Een manier om hen eraan te herinneren dat het project van Cultureghem zonder hen niet hetzelfde zou zijn, en dat het plezier van delen niet dezelfde smaak zou hebben.

RECUP’ART werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van het European Cultural Foundation en van Elke Roex, Schepen van Cultuur, Jeugd en Samenlevingsopbouw, Burgemeester Fabrice Cumps en het schepencollege van de gemeente Anderlecht. Voor meer info: anne@cultureghem.be

Sarah Aljalal

• 23 jaar
• Afkomstig uit Saoedi-Arabië
• Woont sinds 5 jaar in Brussel
• Zou graag verder business studeren
• Haar artistieke match: Day Dreaming van Zita Christie, die poëzie en tekeningen combineert.
• "Ik koos voor poëzie omdat ik er in het Arabisch lees, maar ik wilde echt weten hoe het eruit ziet in het Engels. Bovendien waren er maar weinig mensen geïnteresseerd in werken in de categorie poëzie. Mijn vraag was waarom? Ik koos dus voor poëzie om te zien wat ik eruit kon halen."