Tips | 6 tips voor een participatief creatieproces
Ine Vos
Op 22 juni 2022 organiseerden kunstenares Katrien Oosterlinck en Lasso/Move It Kanal een slotmoment voor het traject Tactile Talk. Tactile Talk is een participatief kunstproject zonder woorden: een stille conversatie over contact maken, grenzen stellen, opmerken wat ons beweegt en wat er tussen ons beweegt. Door middel van een sociale choreografie worden al doende concepten als afstand en nabijheid onderzocht.
Het proces bestond de voorbije jaren uit verschillende workshops en voorstellingen. Kunstenares Katrien Oosterlinck rolde dit samen met heel wat partners en deelnemers uit in Antwerpen (voorjaar 2021), Brussel (najaar 2021) en Brugge (voorjaar 2022). Lasso was hiervoor de voorbije jaren de Brusselse participatiepartner: we bouwden bruggen tussen de kunstenares en uiteenlopende organisaties om het creatieproces zo open mogelijk te maken.
Tijdens de workshops maakten de deelnemers kennis met de wereld van Tactile Talk en konden ze ervoor kiezen om mee te stappen in het repetitieproces. Ze werkten daarbij rond vragen als: Hoe kunnen we met elkaar spreken zonder woorden? Wat leert deze tijd van niet aanraken ons over contact? Hoeveel nabijheid zit er in afstand?” Dit alles leidde tot verschillende unieke voorstellingen.
Tijdens het slotmoment verzamelden de verschillende partners uit de drie steden voor een terugblik. Samen werd gereflecteerd over het proces, de lichtpunten en struikelblokken, en over wat een proces als Tactile Talk in beweging bracht binnen de eigen werking. Hieronder bundelen we de belangrijkste tips voor samenwerking met uiteenlopende partners tijdens participatieve creatieprocessen en meer in het algemeen.
Neem tijd en doe het op maat
Participatieve processen vragen tijd en vragen een ingesteldheid om flexibel om te gaan met steeds veranderende omstandigheden. Heb daarom oog voor maatwerk, uiteraard binnen de contouren van je eigen mogelijkheden.
Een interne facilitator
Vertrouw niet enkel op externen om een project binnen je eigen huis of groep mogelijk te maken. Zorg ook voor iemand intern die het project kan dragen en die voldoende kan aanvoelen en vertalen wat er leeft.
Nabijheid in communicatie
Niet iedereen heeft een voorkeur voor communicatie via mail. Vergeet dus niet het belang van persoonlijk contact en neem even de telefoon of ga eens langs. Vaak vermijd je daarmee ook mogelijke verwarringen of misverstanden doordat de afstand kleiner wordt.
Heb oog voor drempels
Soms komen (mogelijke) deelnemers uit een heel andere context en ervaren ze drempels waar anderen zich niet altijd bewust van zijn. Heb daar oog en oor naar, en werk aan een context en parcours om het project mogelijk en toegankelijk te maken voor iedereen.
Documenteer én deel deze info
Neem op verschillende momenten in het proces de tijd om te beschrijven waar je mee bezig bent. Dat geeft de kans om even stil te staan bij hoe het loopt. Zorg er vervolgens voor dat de bevindingen teruggekoppeld worden naar alle deelnemers, of ze nu van dicht of ver bij het project betrokken zijn. En zorg dat je aan de slag gaat met hun feedback.
Voorzie nazorg
Laat het einde van een project niet de start zijn van een leegte. Organiseer bijvoorbeeld een moment om samen terug te blikken of een feestelijke afronding. Denk ook na over andere manieren van betrokkenheid nadat een project afgelopen is.
Deze tips kwamen participatief tot stand tijdens het slotmoment op 22 juni 2022, met de input van volgende deelnemers: Aline Verbeke (VUB), Amin Srasra (Schouwburg Kortrijk), Elvira Crois (VUB), Helga Baert (WP Zimmer), Ine Vos (Lasso), Katrien Oosterlinck (SPATIE), Lynn Charrin (ZNA Stuivenberg), Merel Vercoutere (KAAP Brugge), Rone Fillet (De Veerman) en Tessa Verbruggen (HetPaleis).
Foto's: Latifa Saber