Deze reeks praktijkverhalen zoomt in op drempelverlagende initiatieven voor moeilijk bereikbare groepen volwassenen. Beatriz (Lasso) ging in gesprek met Isabelle De Meyere van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) over hun project 'Livestreaming voor een minder mobiel publiek' in Brusselse woonzorgcentra. Met dit interview hoopt Isabelle nieuwe partners warm te maken om mee te stappen in dit digitale avontuur en wil ze de culturele sector inspireren om nog meer met dit medium aan de slag te gaan en bruggen te bouwen met de sociale en welzijnssector.

Digitale toegankelijke cultuur voor een minder mobiel publiek

Isabelle De Meyere is cultuurbeleidscoördinator bij de VGC. Naast het samenbrengen en ondersteunen van de Nederlandstalige cultuurdiensten in Brussel volgt ze ook projecten op, waaronder het project 'Livestreaming voor een minder mobiel publiek'. Vanuit de overtuiging dat iedereen recht heeft op kwaliteitsvolle cultuur brengt ze samen met het Brussels Ouderenplatform (Bop) en de 22 Brusselse gemeenschapscentra de cultuurwereld tot bij een minder mobiel publiek.

Alle vormen van collectief wonen. Er is namelijk enorm veel volk dat ergens ‘vast’ zit en daar niet zomaar weg kan. We moeten dan op termijn natuurlijk wel een diverser aanbod ontwikkelen. Dat wordt een complex verhaal omdat het zoveel verschillende sectoren en doelgroepen betreft. We willen met dit pilootproject dus eerst groeien en bijleren, vooraleer we uitbreiden. Maar in de toekomst hopen we cultuur te kunnen brengen naar zoveel mogelijk mensen die zich niet naar onze cultuurhuizen kunnen verplaatsen.

- Isabelle

Op dit moment ligt de focus op samenwerkingen met woonzorgcentra en lokale dienstencentra, maar Isabelle ziet veel groeimogelijkheden. Zo is er volgens haar nog een enorm potentieel aan publiek in ziekenhuizen, revalidatiecentra, jeugdinstellingen, gevangenissen… waar nog op ingezet kan worden.

Een project op maat van de doelgroep

Het klinkt misschien simpel, maar een livestream tonen in een woonzorgcentrum vraagt erg veel voorbereidend werk. Vaak beschikken dergelijke organisaties niet over het nodige materiaal of de digitale kennis om dit zelfstandig te organiseren. Daarom begeleidt Isabelle elke aanvraag van nabij om zo op maat ondersteuning te bieden. Dat gaat van het samen overlopen van de technische fiche en het draaiboek, tot het zorgen voor een technieker die ter plaatse een ethernetkabel komt installeren. Dankzij het netwerk van de 22 Brusselse gemeenschapscentra verloopt dit vlot.

Ook de dag van de vertoning moet er heel wat gebeuren. Ergotherapeuten werken (vaak onderbemand) binnen een strak dagschema en er vinden geregeld onvoorziene omstandigheden plaats. Het hangt dan aan een zijden draadje of een vertoning kan doorgaan. Het is daarom cruciaal om de ergotherapeuten te betrekken bij het plannen van deze activiteit. De VGC probeert waar mogelijk een opname van de voorstelling als back-up te voorzien. Zo kan bij een last minute annulering de voorstelling toch nog op een later moment bekeken worden met de bewoners.

© Lander Loeckx
© Sien Verstraeten


Binnen dit project wordt ook veel belang gehecht aan een live ervaring. En dat gaat veel verder dan enkel een voorstelling livestreamen, dus uitzenden op het moment dat ze gespeeld wordt. Zo worden er op voorhand affiches, flyers, tickets en programmaboekjes aangeleverd. Ook wordt er ingezet op de inkleding van de vertoonruimte en bijhorende sfeerverlichting. Net zoals wanneer je een voorstelling in een theaterzaal bijwoont, zie je op het grote scherm het publiek live toekomen en op het einde de zaal verlaten. Zo maken de bewoners extra deel uit van de ervaring. Isabelle ziet voor deze omkadering een groot potentieel voor publiekswerkers van gemeenschapscentra. Tot voor kort hadden zij daar nog ruimte voor omdat er wegens de pandemie veel programma’s waren weggevallen, maar vandaag de dag ligt de focus bij velen weer op hun reguliere werking. De vraag blijft of publiekswerkers deze doelgroep zien als een volwaardig publiek en of zij de ruimte hebben om hier tijd en middelen in te investeren.

Drempels en aandachtspunten

Het project blijft een leerproces waarbinnen al veel is bijgeleerd.

We dubbelchecken nu echt alle aanvragen. Bij 90 procent van de mensen die aangeven dat ze geen technische ondersteuning nodig hebben, blijkt dat uiteindelijk wel zo te zijn. Dat is een belangrijk aandachtspunt. We hebben ook opgemerkt dat er nog veel structurele problemen zijn in woonzorgcentra. Zo ziet men internetmodems nog niet overal als een noodzakelijk goed en staan deze bv vaak ver weg in de bureau van de directie. In een bepaald woonzorgcentrum bleek dat de internetconnectie door de gemeente in het weekend was uitgeschakeld omdat er dan niemand van de administratie werkt. Daar is toch echt nog werk aan een mentaliteitsshift. Voor mij is dat toch een oude manier van denken in een wereld met zoveel digitale mogelijkheden, terwijl je werkt met mensen die van de buitenwereld afgesneden zijn.

- Isabelle

Met dit initiatief willen de VGC en Lasso livestreaming mainstream maken. Werkt je organisatie met een minder mobiel publiek? Stap dan mee in het livestream-avontuur. Hier vind je het nieuwe lenteprogramma en het inschrijvingsformulier. Heeft je organisatie een aanbod voor een minder mobiel publiek? Neem dan zeker contact op met Isabelle om je ideeën te bespreken.

Residential care centres reflect the rest of society. Here, too, you find people from all walks of life, with different cultural backgrounds and artistic preferences.

And now what?

There are no fewer than 137 residential care centres in Brussels, not all of which are reached by local community centres. In addition, these centres have not yet built up much expertise in (live) streaming, and the Brussels offering in this area is fairly limited during the day. So there is a gap in the market that can still be filled, for which Isabelle would like to appeal to the cultural sector. She calls on cultural institutions to think along with her about digital culture and to further expand their expertise in this area and use it for a less mobile audience. She naturally sees this offering as complementary to the already extensive analogue offering.

The responses and evaluations showed that the fact that this group was being considered was greatly appreciated. There are many residents with dementia in nursing homes, but many are aware of what is happening to them, especially in the early stages of the disease. They realise that they have reached their 'final destination', which is very confronting. You can sense that anything that can lower the threshold between inside and outside the residential care centre is greatly appreciated. That is also why we want to continue: people are begging for it. They need that connection with the outside world: it breaks up the daily routine and brings quality into their lives. And who brings quality? Of course, beautiful things are made and done with residents, but it is also a reality that they tinker with toilet rolls... Music could play a much greater role in residential care homes.